ارزیابی بیابان‌زایی در شرق اصفهان با استفاده از روش تلفیقی مدل مدالوس و ارزیابی چند معیارة (MCA)

Authors

  • حمیدرضا کریم زاده استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
  • خلیل حبشی دانش آموخته کارشناسی ارشد بیابان‌زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
  • رضا جعفری استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان،ایران
  • سعید پورمنافی استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
Abstract:

بیابان‌زایی به معنی تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب است که در نتیجه عوامل مختلفی همچون تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی ایجاد می‌شود. منطقه مورد مطالعه با وسعت 136 هزار هکتار در فاصله 20 کیلومتری از جهت شرق کلان شهر اصفهان واقع شده است؛ با توجه به همجواری این منطقۀ به شهر اصفهان مطالعه و بررسی بیابان‌زایی در این منطقۀ امری ضروری است. در این تحقیق، جهت ارزیابی بیابان‌زایی در گام اول، بر اساس وضعیت محلی، شش معیار کیفی، مشتمل بر اقلیم، خاک، آب زیر زمینی، پوشش گیاهی، فرسایش خاک و مدیریت و سیاست برای ارزیابی بیابان‌زایی مدنظر قرار گرفتند. هرمعیار شامل شاخص‌هایی است که آن را به لحاظ کیفی تعریف می‌کنند. این شاخص‌ها براساس میزان تأثیری که بر فرآیند بیابان‌زایی دارند با امتیازدهی در بازة 100 تا 200 استاندارد سازی و کمّی شدند. ارزش کمّی هر معیار از طریق ضرب وزن حاصل از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در ارزش لایه هر شاخص‌ و تلفیق لایة‌ها براساس ترکیب خطی وزنی به‌دست آمد. در نهایت نقشة وضعیت بیابان‌زایی از طریق ضرب وزن در ارزش لایة هر معیار و تلفیق لایة‌ها براساس روش ترکیب خطی وزنی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به‌دست آمد. براساس نتایج به‌دست آمده، 49/35 درصد از مساحت منطقة درکلاس شدید و 5/64 درصد در کلاس بسیار شدید بیابان‌زایی قرار می‌گیرد. همچنین معیار اقلیم با وزن 29/0 دارای بیشترین تأثیر بر پدیدة بیابان‌زایی بوده و پس از آن معیار مدیریت و معیار خاک به‌ترتیب با وزن‌های 23/0 و 21/0 قرار می‌گیرند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی بیابانزایی در شرق اصفهان با استفاده از مدل مدالوس

بیابانزایی یکی از مهمترین چالش های قرن حاضر می باشد. این مشکل نه تنها در نواحی خشک و نیمه خشک، بلکه در بعضی نواحی خشک نیمه مرطوب نیز دیده می شود. در حال حاضر بیابانزایی به عنوان یک معضل گریبانگیر بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه است. بیابانزایی مشتمل بر فرآیندهایی است که هم زاییده عوامل طبیعی است و هم به عملکرد نادرست انسان برمی گردد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی وضعیت فعل...

15 صفحه اول

پهنه‌بندی و ارزیابی خطر تخریب اراضی با استفاده از روش مدالوس در حوضه سیاهپوش استان اردبیل

سابقه و هدف: امروزه تخریب اراضی در نتیجه عوامل مختلفی از قبیل تغییرات اقلیمی و بهره‌برداری و مدیریت نادرست انسان، به عنوان معضل جدی در بسیاری از مناطق خشک، نیمه خشک و خشکِ نیمه‌مرطوب دنیا مطرح می‌باشد. این پدیده مدتها است که به عنوان یک مشکل جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. برای ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی و تهیه نقشه مربوط به آن مدل‌های مختلفی ارایه شده است. م...

full text

ارزیابی خطر بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان با استفاده از مدل ESAs

شناسایی و ارزیابی فرآیندها، عوامل و وضعیت فعلی شدت بیابان‌زایی به منظور تدوین برنامه‌های مشخص و واقع‌گرایانه کنترل بیابان‌زایی از نیازهای اساسی مناطق بیابانی می‌باشد. در این تحقیق به‌منظور ارزیابی بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان، از 3 شاخص کیفیت خاک، کیفیت پوشش‌گیاهی و کیفیت اقلیم مدل ESAs استفاده گردید. بدین منظور، نقشه هر شاخص از میانگین هندسی لایه‌های آن به‌دست آمد و از طریق میان...

full text

ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‏‌‌زایی و اصلاح مدل مدالوس در دشت سگزی اصفهان

بر طبق تعریف کنفرانس بین‏المللی مبارزه با بیابان‏زایی، «پدیدة بیابان‏زایی» عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک، نیمه‏خشک، و نیمه‏مرطوبِ خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیت‏های انسانی. این پدیده مدت‏هاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی، و زیست‏محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. روش مدالوس یکی از روش‏های کاربردی در ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‏زایی و برآورد ریسک آن است. در ا...

full text

ارزیابی ریسک زیست محیطی سد مراش با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه تلفیقی

 سد مراش بر روی رودخانه حلب در نزدیکی روستای مراش واقع در 125 کیلومتری زنجان و1800 متری شهر دندی قرار دارد،  هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و ارزیابی ریسک زیست محیطی سد مراش در اجراء و بهره برداری است.  در این مطالعه پس از جمع آوری و بررسی اطلاعات مربوط به شرایط محیط زیست منطقه مورد مطالعه و تعیین نحوه فعالیت ها و فرآیندها در مرحله اجراء و بهره برداری، فهرستی از عوامل احتمالی مولد ریسک های محی...

full text

ارزیابی و پیش بینی تغییرات بیابان زایی در شرق و جنوب اصفهان با مدل CA-Markov

One of the most important calamities that affect the arid and semi- arid regions and is taken into account as threatening factors for human- life and destroying the natural resources is desertification, so recognizing and forecasting this phenomenon is very important. Desertification is a complex phenomenon, which as environmental, socio-economical, and cultural impacts on natural resources. In...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 10

pages  99- 115

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023